Dziecko transpłciowe – efektywny system wsparcia w szkole

Projekt: Dziecko transpłciowe – efektywny system wsparcia wszkole, został zrealizowany (1 marca 2022 – 19 listopada 2023) przez Fundację Psycho-Edukacja w partnerstwie z Biurem Rzecznik Praw Dziecka Islandii oraz Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, z dotacji nr K2m/0600 programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Zachęcamy do lektury poradnika Sadowska, D. (red.) (2023). Przewodnik dla otwartej szkoły. Transpłciowość. Poradnik dla kadry pedagogicznej pracującej w szkole i zarządzającej szkołą. Warszawa: Fundacja Psycho-Edukacja (zob.) oraz powiązanych z nim materiałów:

  • Rekomendacje dla organów prowadzących szkoły dotyczące budowania szkoły włączającej dla osób z grup defaworyzowanych społecznie i narażonych na wykluczenie, w tym również transpłciowych i niebinarnych osób uczących się. Zob.
  • Sadowska, D. i in. (2023). Jak korzystać z poradnika [nagranie webinarium]. Zob.

Strona poradnika: Tutaj

Ankieta oceny publikacji: Tutaj


Zapraszamy do zapoznania się z publikacjami, które powstały w ramach projektu.

  • Bolladóttir, G. (2023). Dziecko transpłciowe w Islandii. Przegląd ustawodawstwa i dobrych praktyk. Warszawa: Fundacja Psycho-Edukacja. Zob.
  • Stec, M. (2023). Wyspy wsparcia. Dobre praktyki w zakresie wsparcia transpłciowych osób uczących się w polskich szkołach publicznych. Raport końcowy z badania jakościowego. Warszawa: Fundacja Psycho-Edukacja. Zob.
  • Sadowska, D. (red.) (2023). Przewodnik dla otwartej szkoły. Transpłciowość. Poradnik dla kadry pedagogicznej pracującej w szkole i zarządzającej szkołą. Warszawa: Fundacja Psycho-Edukacja. Zob.
  • Rekomendacje dla organów prowadzących szkoły dotyczące budowania szkoły włączającej dla osób z grup defaworyzowanych społecznie i narażonych na wykluczenie, w tym również transpłciowych i niebinarnych osób uczących się. Zob.
  • Sadowska, D. i in. (2023). Jak korzystać z poradnika [nagranie webinarium]. Zob.

Jeśli chcesz pomóc z rozpropagowaniu informacji o poradniku i innych publikacjach z projektu, znajdziesz tutaj gotowe do udostępnienia materiały:

Dziękujemy!


W dniu 24 października 2023 w siedzibie Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES) odbyła się konferencja podsumowująca projekt.

Konferencja składała się z dwóch części: plenarnej (10.00-12.40) i warsztatowej (13.00-14.30). Ponadto zorganizowane zostało webinarium (18.00-19.30). Można było wybrać jedno, dwa, lub wszystkie trzy propozycje.

Program do pobrania: pdf.

Strona konferencji i webinaru: tu.

Podczas konferencji rozdawana była drukowana wersja poradnika.


O projekcie

(PL)

Celem ogólnopolskiego projektu Dziecko transpłciowe – efektywny system wsparcia w szkole jest zmniejszenie dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami wobec osób LGBTQIA+, głównie transpłciowych, w polskich szkołach (podstawowych i średnich).

Dzięki wypracowaniu specjalnego poradnika oraz szeregu innym działaniom w projekcie, chcemy wesprzeć merytorycznie i koncepcyjnie szkolną kadrę zarządzającą i psychologiczno-pedagogiczną w projektowaniu i wdrażaniu rozwiązań inkluzywnych. W oparciu o doświadczenia szkół islandzkich, co będzie możliwe dzięki współpracy z tamtejszą Rzeczniczką Praw Dziecka, biorąc pod uwagę specyfikę polskiej szkoły, dzięki specjalnie zaprojektowanym na potrzeby projektu badaniom, powstanie narzędzie nie tylko nowatorskie, ale przed wszystkim praktyczne.

Krótkie info o projekcie do pobrania ze strony (pdf).

(ENG)

The goal of this nationwide Polish project: Transgender Child – an effective support system in schools is to prevent and lower the levels of discrimination and violence resulting from prejudices against LGBTQIA+ persons, mostly transgender persons, in Polish (primary and secondary) schools.

With the development of a special guide as well as a number of other activities included in the project, participating organizations want to support school managers and psycho-pedagogical staff – content- and concept-wise – in the process of designing and implementing inclusive solutions. Based on the experience of schools in Iceland, taking into account the very nature of Polish schools and thanks to specially designed studies, the solution that will emerge will be not only innovative but, above all, practical.

Organizacje realizujące projekt

ORGANIZACJA LIDERSKA:

Fundacja Psycho-Edukacja

Fundacja Psycho-Edukacja powstała, aby promować zdrowie psychiczne w polskich placówkach oświatowo-wychowawczych. Dziś takich działań brakuje, co jest szczególnie niepokojące w obliczu gwałtownie rosnącego odsetka negatywnych zjawisk wśród dzieci i młodzieży, w tym samobójstw.

(ENG)
Foundation for Psychoeducation was established in 2019 as a response to a growing number of suicidal behaviors and self-harm cases among children as well as the pressing need to create a better educational environment. More…

ORGANIZACJE PARTNERSKIE:

Rzeczniczka Praw Dziecka Islandii

Rzeczniczka Praw Dziecka Islandii (isl. Umboðsmaður barna; ang. The Ombudsman for Children in Iceland) – prof. Salvör Nordal (profesorka na Uniwersytecie Islandzkim – isl. Háskóli Íslands; ang. University of Iceland).

Islandia to jeden z krajów najbardziej przyjaznych osobom LGBT+, o bogatym doświadczeniu we wdrażaniu rozwiązań inkluzywnych. Ważnym narzędziem w tym zakresie jest podręcznik autorstwa Stephanie Brill i Rachel Pepper, przetłumaczony i dostosowany do realiów islandzkich, który stanowi inspirację dla niniejszego projektu. Publikacja ”Trans barnið – Handbók fyrir fjölskyldur og fagfólk”, wydana w roku 2019, jest wykorzystywana w islandzkich szkołach.

Cenność doświadczeń i wniosków z procesu wdrażania tego podręcznika, pozyskanych dzięki współpracy z islandzką Rzeczniczką Praw Dziecka, posiadającą bogate doświadczenie w kwestii przestrzegania praw młodych osób LGBT+ w szkołach sprawia, że jest ona najodpowiedniejszym partnerem do realizacji niniejszego projektu.

Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES)

WCIES odpowiada m.in. za podnoszenie jakości pracy dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej przedszkoli i szkół; inicjowanie, wspieranie, promowanie innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych oraz wymiany doświadczeń kadry pedagogicznej.

Uczestnictwo WCIES w niniejszym projekcie gwarantuje eksperckie doświadczenie w realizacji projektów edukacyjnych z obszaru podnoszenia wiedzy, rozwijania umiejętności i uwrażliwiania na problematykę związaną z realizacją praw człowieka społeczności LGBT+.

Udział WCIES umożliwi profesjonalną organizację warsztatów konsultacyjno-pilotażowych adresowanych do dyrektorów, kadry dydaktycznej i kadry poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz dotarcie z publikacją do dyrektorów wszystkich szkół publicznych w Warszawie.

Elementy projektu

BADANIA i RAPORT – POLSKA

Badanie społeczne zaplanowane w początkowej fazie projektu miało trzy etapy:

Zebranie dostępnych danych dotyczących sytuacji dzieci i młodzieży transpłciowej w Polsce, przegląd badań z ostatnich lat i podsumowanie wybranych wyników.  Identyfikacja  dobrych praktyk w zakresie wsparcia dla dzieci i młodzieży transpłciowej dostępnego w szkołach publicznych.

Przeprowadzenie wywiadów (indywidualnych lub grupowych) w  dwóch szkołach (publicznych), wybranych  spośród tych,  w których  stosowane są cenne i skuteczne rozwiązania w zakresie wsparcia dla dzieci i młodzieży transpłciowej.  Celem wywiadów (z dziećmi/młodzieżą, rodzicami, kadrą pedagogiczną)  było opisanie jak funkcjonuje dobry system wsparcia.

  1. Studium przypadku w szkole podstawowej.
  2. Studium przypadku w liceum.
  3. Wywiady uzupełniające*

* Wywiady uzupełniające były przeprowadzone z:

  1. młodymi osobami transpłciowymi i niebinarnymi (uczącymi się lub absolwentami_tkami poniżej 25 lat), które mogą porównać dwie swoje szkoły pod kątem podejścia do ich transpłciowości;
  2. transpłciowymi rodzinami z różnych części Polski:
    • dzieckiem transpłciowym, niebinarnym (uczącą się osobą transpłciową, niebinarną);
    • rodzicem/opiekun_ką/osobą sprawujące opiekę/ pieczę, która chce opowiedzieć o szkolnych doświadczeniach związanych z transpłciowością jej dziecka/dzieci.

Celem wywiadów była weryfikacja obserwacji zebranych w szkołach warszawskich dzięki zestawieniu praktyk pożądanych i niepożądanych w kontekście wsparcia osób transpłciowych i niebinarnych.

Przeprowadzenie wywiadów z ekspertami_ekspertkami, które posłużyły do uzupełnienia informacji o modelu wsparcia, który można określić jako szkoła włączająca dla dzieci i młodzieży transpłciowej.

Podsumowaniem tych badań jest raport dotyczący sytuacji osób transpłciowych w polskich szkołach skupiający się na dobrych praktykach.

Badania zrealizowała: Monika Stec.

RAPORT – ISLANDIA

Raport przygotowany przez Partnera projektu – Biuro Rzecznika Praw Dziecka Islandii. Raport porusza problematykę tworzenia szkoły inkluzywnej dla dzieci i młodzieży transpłciowej na przykładzie doświadczeń islandzkich.

Raport ten koncentruje się na prawach dzieci transpłciowych. Omawia dostępne ramy ustawodawcze, działania organizacji pozarządowych, wskazuje przykłady list kontrolnych, publikowanych na poziomie samorządu lokalnego.

Dzięki merytorycznym spotkaniom oraz bliskiej współpracy islandzkiej Rzecznik Praw Dziecka z osobami odpowiedzialnymi za organizację i przeprowadzenie badań w Polsce oraz za wypracowanie polskiego poradnika, możliwe było takie opracowanie raportu, by był on jak najbardziej przydatny do innych działań w projekcie.

Poradnik i rekomendacje

Poradnik dla kadry zarządzającej i psychologiczno-pedagogicznej to wyjście naprzeciw potrzebom tego środowiska. Bazując na rzetelnej analizie obowiązujących w Polsce rozwiązań i status quo, wypracowany został zbiór rozwiązań, którego celem jest efektywne wsparcie polskiej szkoły po to, by była ona wolna od przemocy i umiała profesjonalnie włączyć i wesprzeć osoby transpłciowe i niebinarne.

Koordynacją merytoryczną poradnika zajmuje się Dominika Sadowska.

Przy wypracowywaniu poradnika istotne były odniesienia do najlepszych doświadczeń systemowych i instytucjonalnych Islandii. Dzięki nawiązaniu partnerstwa z Rzeczniczką Praw Dziecka Islandii, dysponującej wiedzą i sprawdzonymi metodami działań we wspomnianym obszarze oraz polskim badaniom i kilku etapowemu procesowi konsultacji polskiego poradnika, mamy nadzieję że stanie się on nie tylko nowatorskim i potrzebnym narzędziem inkluzji, ale również narzędziem dobrze przystosowanym do warunków polskiej szkoły.

Dzięki zamieszczeniu materiału na stronie internetowej projektu, stronach lidera i polskiego partnera projektu oraz wybranych organizacji pozarządowych, wypracowany poradnik będzie łatwo dostępny dla dyrektorów_ek szkół i dla poradni psychologiczno-pedagogicznych w całym kraju.

Integralną częścią poradnika i jednym z efektów prowadzonych badań są wypracowane rekomendacje dla organów prowadzących szkoły (ze skupieniem się na organach samorządowych), dotyczących działań w kierunku urzeczywistniania założeń placówki trans inkluzywnej w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.

Międzynarodowa konferencja

Zwieńczeniem działań będzie międzynarodowa konferencja podsumowująca projekt z udziałem Rzeczniczki Praw Dziecka Islandii, na której zaprezentowane zostaną oba raporty oraz poradnik.

Częścią konferencji będzie warsztat pilotażowo-wdrożeniowy na temat tworzenia placówki bezpiecznej i inkluzywnej oraz webinarium „Jak korzystać z poradnika?”, które w formie nagrania będzie dostępne na stronie www projektu.

Link do strony konferencji


Przydatne linki


Fundacja Psycho-Edukacja pełni rolę organizacji liderskiej w projekcie: Dziecko transpłciowe – efektywny system wsparcia w szkole

Celem ogólnopolskiego projektu Dziecko transpłciowe – efektywny system wsparcia w szkole jest zmniejszenie dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami wobec osób LGBTQIA+, głównie transpłciowych, w polskich szkołach (podstawowych i średnich).

Dzięki wypracowaniu specjalnego poradnika oraz szeregu innym działaniom w projekcie, organizacje realizujące projekt chcą wesprzeć merytorycznie i koncepcyjnie szkolną kadrę zarządzającą i psychologiczno-pedagogiczną w projektowaniu i wdrażaniu rozwiązań inkluzywnych.

W oparciu o doświadczenia szkół islandzkich, co będzie możliwe dzięki współpracy z tamtejszą Rzeczniczką Praw Dziecka, biorąc pod uwagę specyfikę polskiej szkoły, dzięki specjalnie zaprojektowanym na potrzeby projektu badaniom, powstanie narzędzie nie tylko nowatorskie, ale przede wszystkim praktyczne.

Organizacjami partnerskimi są: Rzeczniczka Praw Dziecka (Islandia) oraz Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (Polska).

Zapraszamy na stronę projektu: http://dzieckotransplciowe.pl

Skrótowa informacja na temat projektu znajduje się tutaj. Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w
ramach Funduszy EOG.